Loslaten: het kan zowel voor leerlingen als begeleiders moeilijk zijn. En al helemaal in het voortgezet speciaal onderwijs. Want of een leerling vanuit het speciaal onderwijs doorstroomt naar arbeid, naar het regulier onderwijs of naar de dagbesteding, er staat een grote verandering te wachten.
Hoe ga je hier als begeleider in het voortgezet speciaal onderwijs mee om? Waar moet je rekening mee houden? En hoe doe je dat eigenlijk, loslaten? We spreken met Martine Buijsen, Lotte van de Rijt en Marloes van de Camp van LOB+, een netwerk voor de professionalisering van loopbaanoriëntatie en –begeleiding.
Ruimte geven om te struikelen
Martine: “Als je ervoor kiest om te werken in het speciaal onderwijs, zit daar per definitie een stukje zorg in. De uitdaging als begeleider ligt daarom om, in samenwerking met de ouders, de leerling de ruimte te geven om te struikelen en zelf keuzes te maken voor hun loopbaan. Als ze over vijf jaar weer een keuze moeten maken, ben je er namelijk niet om dat voor ze te doen. Daarom is het belangrijk dat leerlingen zichzelf op jonge leeftijd al leren kennen, weten waar ze energie van krijgen en wat hun kwaliteiten zijn.”
Minder kwetsbaar doorstromen
Lotte: “Het speciaal onderwijs heeft vaak kleine klassen, maximaal vijftien leerlingen. Het is echt ons kent ons, met een nauwe band met de begeleiders. Als leerlingen dan bijvoorbeeld naar het mbo gaan, is die stap heel groot: studiegenoten en vaak grotere gebouwen. Ook daar zijn ondersteuners, maar het is wel echt anders geregeld dan op het kleinschalige veilige speciaal onderwijs. Door goede loopbaanbegeleiding en het vinden van de juiste match, kan je zulke overgangen minder kwetsbaar maken.”
Focus op persoonlijke begeleiding
Marloes: “Het is belangrijk dat er op de plek waar de leerling terecht komt - of dit nou het mbo, een stage, arbeid of een dagbesteding is - begeleiding geboden wordt die bij de diversiteit aan leerlingen hoort. Hier kan nog een slag in gemaakt worden. Met onze trainingen proberen we de loopbaanbegeleiding van kwetsbare jongeren te professionaliseren en ervoor te zorgen dat de focus op de jongeren zelf ligt. Onze visie: we stellen ons een wereld voor waarin jongeren geluk vinden in wat ze doen en hun eigen route volgen!”
Bekijk hier het trainingsaanbod van LOB+ Door Fleur van Benten. Verschenen in het BIOND magazine - juni 2023