Onze maatschappij verandert continu. En dat vraagt om een actualisering van het onderwijs. Daarom is er een aantal jaar geleden gestart met een curriculumherziening voor het funderend onderwijs. Het volledige curriculum wordt herzien en geactualiseerd met een focus op de basisvaardigheden taal, rekenen, digitale geletterdheid en burgerschap.
BiOND kreeg in 2022 een subsidie toegewezen nadat bij het ministerie van OC&W werd voorgesteld om onze expertise in te zetten bij deze herziening. Dankzij de subsidie is er afgelopen jaar speciale aandacht besteed aan de inzet van taal bij loopbaanontwikkeling en -begeleiding. Vanuit BiOND waren beleidsmedewerker Minette van den Bemd en trainer Martine Buijsen hier leidend in.
Impact
Minette: “De curriculumherziening in zijn totaliteit is een stroperig, langdurig proces. Daarom was het belangrijk om te bepalen hoe wij als BiOND het verschil kunnen maken en waar wij impact op hebben. We zijn toen gestart met een verkennend onderzoek naar goede taalvaardigheid rondom LOB onder onze leden.” Martine: “Vervolgens heb ik met Minette een Train de Trainer ontwikkeld met als thema LOB in jouw school: spreken jullie dezelfde taal? Deze training kon dankzij de subsidie drie keer gratis aangeboden worden en dat was maar goed ook: de trainingen zaten razendsnel vol."
Een verweven LOB
Minette benadrukt dat taalgebruik op meerdere niveaus bepalend is op school: “LOB zit verweven in het hele curriculum, niet slechts bij de decaan en de mentor. Het zou geweldig zijn als élke vakdocent hier aandacht aan besteedt. Als jongeren een breed beeld krijgen van hun (loopbaan)competenties, dan kunnen ze hun loopbaan veel beter sturen en zich blijven ontwikkelen.” Martine: “Het gaat niet om de technische kant van taal, maar om begripsvorming: een leerling leert en verzamelt gaandeweg begrippen rondom identiteitsvorming. Wie ben ik, wat kan ik en wat wil ik?”
Weerstand
“Bovendien is taal ook een vervoermiddel,” geeft Martine aan. “We merken dat binnen eenzelfde school vaak al niet hetzelfde wordt verstaan onder LOB. Dat maakt het professio- naliseren nog complexer. Veel deelnemers ervaren weerstand. Tijdens de Train de Trainer beginnen we dan ook vaak met een incheckmoment: hebben we het over hetzelfde? Hoe zorg je ervoor dat jouw collega’s het belang van LOB snappen en dit ook gaan uitdragen? Pas daarna werken we aan de skills-set.”
LOB in opleiding
Daarnaast is er gestart met het benaderen van lerarenopleidingen in samenwerking met het Expertisepunt LOB. Minette: “We zijn begonnen in ons eigen netwerk, met name de tweedegraadslerarenopleidingen op het hbo. Dit contact was er voorheen nog niet. Terwijl deze opleidingsperiode juist een logisch ontwikkelmoment is voor toekomstige docenten: als leerling kregen ze te maken met LOB tijdens hun eigen studiekeuze, vervolgens is er tijdens de lerarenopleiding weinig aandacht voor en moeten zij als docent dit weer aanleren en toepassen. Een goede docent heeft ook een begeleidende rol bij het welzijn en de identiteitsvorming van jongeren.”
Ervaring opdoen
Martine: “De schoolleiders zijn de afnemers van de lerarenopleidingen: waarom worden er vanuit de beroepspraktijk geen specifieke eisen gesteld aan LOB?” Minette: “Het is nu een totale willekeur of en hoe LOB in lerarenopleidingen wordt behandeld. Daarnaast horen we ook vaak terug dat stagiaires vaak vanwege privacy niet bij mentorgesprekken mogen aansluiten. Ze hebben hier dan geen ervaring in opgedaan, maar vervolgens komen ze in hun docentschap wel alle problematiek tegen.”
Een breed palet
De subsidie heeft dus gezorgd voor meer verbinding tussen de lerarenopleidingen, BiOND en het Expertisepunt LOB. Een startend netwerk, gezien het brede en diverse palet aan lerarenopleidingen en didactische (bij)scholingen in Nederland. Minette: “Het zaadje is geplant. We kunnen nu niet stoppen, anders is het voor niks geweest. Daar zullen we met het Expertisepunt LOB samen in optrekken.” Martine: “Het zou super zijn om samen met de Velon dit netwerk van lerarenopleidingen en alle betrokken partijen in kaart te brengen.”
Train de Trainer ervaringen
Sanne: “Het was een leerzame training over de basisprincipes van het opbouwen van een training. Ik vond het interessant om te beseffen dat je vooral moet zorgen dat de deelnemers ‘aan’ staan en dat je gebruik kunt maken van de kennis van de groep.”
Linda: “Dankzij de training heb ik nieuwe dingen geleerd over gesprekken rondom LOB. Het gaf me nieuwe kennis, inspiratie en misschien wel het belangrijkste: meer zelfvertrouwen als decaan!”
Rosanne: “De training gaf me inspiratie en nieuwe informatie om direct beter te worden als trainer. Ik ga aan de slag met het inchecken en maken van een LOB-pot!”
OOK DEZE TRAINING VOLGEN?
Op donderdag 21 maart wordt deze training wegens de grote belangstelling nogmaals aangeboden. Kijk voor meer informatie op biond.nu/lobinjouwschool Uit BiOND Magazine Januari 2024